CLUSTER BUBBLE III – PURPLE SKY AND BLUE WAVES

In de tentoonstelling Purple Sky and Blue Waves toonden we werk van kunstenaars die met het medium film of video werken. Daarnaast zijn alle kunstenaars in deze tentoonstelling, ieder op eigen wijze, nauw betrokken bij omgevingen: politieke, persoonlijke, sociale, openbare, maatschappelijke, culturele, natuurlijke, etc. Ze stellen daarbij vragen over hun eigen identiteit, de eigen dagelijkse omgeving, omgevingen die verboden zijn of creëren juist eigen omgevingen.

Hoe beleef je de ruimte om je heen?
Wat zijn de kenmerken van een publieke ruimte en hoe wordt deze ruimte ingericht? Wie bepaalt dat eigenlijk? Wat zijn de menselijke verhoudingen tot dit onderwerp en hoe kan je daar invloed op uitoefenen? Dát is het onderliggend thema van de tentoonstelling Purple Sky and Blue Waves. De kunstenaars in deze tentoonstelling kiezen allen nadrukkelijk voor het medium film of video om in te werken. Ze zijn, ieder op volstrekt eigen wijze, nauw betrokken bij omgevingen: politieke, sociale, openbare, maatschappelijke, culturele, natuurlijke, etc. Ze stellen daarbij vragen over hun eigen identiteit, de eigen dagelijkse omgeving, omgevingen die verboden zijn of creëren juist eigen omgevingen.

Purple Sky and Blue Waves is onderdeel van de serie Cluster Bubble, een jaarlijks terugkerende reeks groepstentoonstellingen waarin telkens een medium uit de beeldende kunst onder de aandacht wordt gebracht. Schilderkunst bijvoorbeeld in 2019 of beeldhouw- en installatiekunst in 2021. Het doel van deze reeks is in ieder geval dat de werken elkaar versterken. Vandaar ook de naam Cluster Bubble, een verwijzing naar verbinding en onderlinge samenhang. Cluster Bubble 2022 met de titel Purple Sky and Blue Waves, was gericht op video, nieuwe media, video-installaties en filmwerken. In de tentoonstelling werden presentaties getoond die variëren van abstracte en verzamelde lichtbeelden, registraties van performances, kunstfilms, stop-motion producties, documentaire film en video-installaties. Rode draad in deze tentoonstelling, waarin al deze filmwerken zich manifesteerden, is het publieke domein en de menselijke verhouding daartoe. Hoe je je omgeving beleeft en ervaart en welk gedrag daar bij hoort is erg afhankelijk van je mentale gesteldheid, maar ook van wáár je je bevindt. Hoe deze is ingericht en hoe ‘openbaar’ deze is en waar deze ruimte voor wordt gebruikt. Herken je bijvoorbeeld de situatie en ben je bekend met de plek, ben je alleen of met een groep? En wat te denken van specifieke plekken die privé ogen maar dat niet zijn, zoals bijvoorbeeld een winkel, een bibliotheek of een tentoonstellingsruimte als Omstand. Dit roept meteen weer nieuwe vragen op: zijn er misschien (onzichtbare) beperkingen om dit soort ruimtes te betreden? Welke dan? Hoe en door wie wordt dat bepaald? Bij onzichtbare beperkingen om ruimtes te betreden denk je al snel aan internet. Hoe openbaar is dát en welke houding neem je daar aan?
(tekst van Rob Groot Zevert)

\
Valentina Gal
creëert digitaal geconstrueerde video’s over subculturen die ze het liefst toont in grote video-installaties. Ze neemt de vrijheid om tussen verschillende begrippen en waarheden te schakelen, om op die manier haar eigen ervaringen en gevoelens te delen én die andere wereld te laten zien. In de video- installatie The Spirit is willing, but the Flesh is Furry (2020), worden we opgenomen in de wereld van ‘furry fandom’, de subcultuur waarin mensen zich vaak in levensgrote harige kostuums hullen en een alter ego als furry aannemen.

The Spirit is willing, but the Flesh is Furry Video in- stallatie, 10:36 min. Muziek door Joeri Woudstra. Courtesy LIMA Media Art, Amsterdam (2020).
In deze video-installatie worden we opgenomen in de wereld van ‘furry fandom’. Een subcultuur waarin mensen een alter ego aannemen als furry (mensen met liefde voor antropomorfe dieren) waarvoor ze zich soms in levensgrote harige kostuums hullen en zo, als ‘fursona’, even ontsnappen uit de alledaagse rea- liteit. De setting van waaruit je haar werk bekijkt, is voor Gal belangrijk en moet een zeker comfort oproepen. Als bezoeker van deze tentoonstelling kan dat vanuit een bed waardoor je zelf in alle ontspanning even kan wegdrijven, net als de fursona’s zelf.

\
Bram Kuypers & Lennart de Neef
Het gelegenheidsduo Kuypers & de Neef vormen sinds 2018 een samenwerkingsverband. Ze combineren hierin hun gezamenlijke interesses in landschap en beweging met materialiteit en licht. De video die Kuypers en de Neef bij Omstand lieten zien is een compilatie van opnames voor een project met de meettrein UFM120 van het bedrijf EU-railscout, die ’s nachts speciale treinen laat rijden om de bovenleiding van het Nederlandse spoornetwerk te inspecteren op slijtage. De opnames dienen tevens als oriëntatie voor een vervolgproject over de sublimiteit van het blauwe licht.

\
Salim Bayri
Zijn kunst bestaat uit een compilatie van objecten en beelden die kunnen worden opgevat als een vorm van ‘opslag’, over van alles wat hem maar opvalt. Zijn films, tekeningen, prints en wearables stimuleren mensen om na te denken over semi-sociale politieke thema’s, die hij op een zacht-absurdistische manier van betekenissen voorziet. Naast deze ‘professionele activiteit’ als beeldend kunstenaar, upload Salim zijn experimenten en lijvige video’s op YouTube met het idee dat ‘waarschijnlijk niemand ernaar zal kijken’. Deze keer stond Omstand erop ze aan haar bezoekers te tonen. De selectie van deze video’s, experimenteel, vaak in niet al te ver doorgedachte ideeën, geven een beeld van de soevereiniteit van de kunstenaar, in een zich steeds verder uitdijend openbaar domein.

\
Hans van Houwelingen
onderzoekt in zijn werk de relatie tussen kunst en samenleving, politiek en ideologie. Dit doet hij in de vorm van interventies in de publieke ruimte, films, publicaties, lezingen en tentoonstellingen. In de tentoonstelling Purple Sky and Blue Waves toonden we de documentaire Tussen Blauwe Golven en Groene Corridor, uit 2020.

Fragment uit de documentaire Tussen Blauwe Golven en Groene Corridor, 2020 (H.v.Houwelingen – FullHD 01:14:07). Aanleiding voor deze documentaire was het plan van de gemeente Arnhem om het iconische omgevingskunstwerk Blauwe Golven (1977) van kunstenaar Peter Struycken te slopen en plaats te laten maken voor een park: de Groene Corridor. Houwelingen deed onderzoek naar dit proces samen met ArtezTeam, een groep jonge kunstenaars en kunststudenten van BEAR, de research/vrije kunst afdeling van ArtEZ. Het project groeide uiteindelijk uit in twee jaar durend onderzoek, met honderden uren aan interviews met politici, historici, buurtbewoners, scholen, bedrijven, juristen, erfgoedinstellingen, architecten, kunstinstituten, kunstliefhebbers en kunsthaters. De documentaire moet vooral worden gelezen als een onderzoek naar hoe in Nederland omgegaan wordt met cultureel erfgoed en kunst in de openbare ruimte, impliciet de contouren schetsen van een nieuwe kwetsbare generatie  __ deze jonge kunstenaars van het ArtezTeam__   die zich een weg baant in een gepolitiseerd artistiek klimaat en van het ongrijpbare domein van de openbare ruimte van de stad.

\
Ioanna Mitza
doet onderzoek naar de belichaamde problemen in postkoloniale omgevingen van onder andere migratie, racisme, marginalisering en gendervooroordelen, in relatie tot de gekoesterde ruimte. De openbare ruimte is hiervoor het ideale platform. In haar videoperformances en publieke interventies doet ze onderzoek naar de relatie tussen het menselijk lichaam en zijn omringende ruimte. Mitza vraagt zich af hoe ze elkaar vormen en in hoeverre ze vooraf zijn bepaald? Wie heeft er toegang tot en de keuzevrijheid om in ongeacht welke ruimte te doen of te zijn? Ze zet hiervoor zichzelf in maar ook het publiek dat, gevraagd en ongevraagd, onderdeel wordt van dit openbare beleid.

\
Geert Mul
onderzoekt in een stroom van experimentele kunstwerken de poëzie in de taal van nieuwe media: In prints, lichtobjecten, video en interactieve computerinstallaties. In zijn recentere werk onderzoekt Mul de scheidslijnen tussen Mens, Machine en Natuur. Drie categorieën die vanwege hun fysieke kwaliteit de suggestie wekken gescheiden domeinen te zijn. Maar de definities blijken een fundamentele vorm van politiek en worden onder druk zichtbaar en vloeibaar. De relatie tussen mens, machine en natuur worden bemiddeld door cultuur. De noodzaak tot deze bemiddeling valt samen met het moment waarop mens, natuur en machine niet meer langer samenvallen…
In de expo toonden we de immersieve video/audio installatie: Queries in Algorithmic Landscapes. Mul onderzoekt in dit werk uit 2021 het ‘ik’ en ‘de ander’ in de context van technologische media. Mul construeerde verschillende dialogen uit filmtekstvoorbeelden en plaatste ze in door de computer gegenereerde scènes van de natuur: zwevende bladeren, wolken, regen en sneeuw.